Στο τέταρτο μέρος του αφιερώματος για τα 90 χρόνια Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος στίβου γυρνάμε πίσω στο 1969, όταν η Ελλάδα φιλοξένησε για πρώτη φορά τη διοργάνωση στο στάδιο Καραϊσκάκη και στο 1971 στο Ελσίνκι, όταν ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος έγινε ο τρίτος Έλληνας που ανέβηκε στο βάθρο των νικητών.
Φάληρο 1969 (16-21 Σεπτεμβρίου)
Ελληνική συμμετοχή: 24 (20 άνδρες, 4 γυναίκες)
Μετάλλια: –
Για πρώτη φορά μετά το 1906 η Ελλάδα φιλοξενεί ένα πολύ μεγάλο διεθνές αθλητικό γεγονός στο ανακαινισμένο στάδιο Καραϊσκάκη στο Φάληρο. Με την ευκαιρία της διοργάνωσης, μεταξύ άλλων τοποθετήθηκαν δύο μεγάλοι ηλεκτρονικοί πίνακες, αντικαταστάθηκε το μεγαφωνικό και το σύστημα ηλεκτροφωτισμού και ανηγέρθη οκταώροφο κτίριο, του οποίου μόνο ο τεχνικός εξοπλισμός κόστισε 60 εκ. δραχμές.
Περίπου 674 αθλητές και αθλήτριες έλαβαν μέρος σε 38 αγωνίσματα, καθώς στο πρόγραμμα προστέθηκαν τα 1.500 μ. και τα 4Χ400 μ. γυναικών, ενώ τα 80 μ. με εμπόδια αντικαταστάθηκαν από τα 100 μ. με εμπόδια.
Λόγω μιας διένεξης για τη συμμετοχή του αθλητή Γίργκεν Μάι, που αυτομόλησε στη Δυτική από την Ανατολική Γερμανία, οι Δυτικογερμανοί απείχαν από όλα τα αγωνίσματα πλην των σκυταλοδρομιών κι αυτό μόνο ως ένδειξη σεβασμού για τους διοργανωτές. Στο Πρωτάθλημα καταγράφηκε και ο πρώτος αποκλεισμός για χρήση απαγορευμένων ουσιών που επιβλήθηκε στον Ολλανδό δεκαθλητή Έντουαρντ ντε Νοορλάντερ.
Οι προσδοκίες των Ελλήνων για διάκριση βασίστηκαν αποκλειστικά στον Χρήστο Παπανικολάου, ο οποίος στην τελετή έναρξης έδωσε τον όρκο των αθλητών. Η καλύτερη επίδοσή του ήταν 5.25, ωστόσο σε κάθε αγώνα, όταν τελείωνε με την υπόθεση νίκη, τοποθετούσε τον πήχη στα 5.45 για να καταρρίψει το παγκόσμιο ρεκόρ. Πέρασε εύκολα στον τελικό με άλμα στα 4.80, ενώ αποκλείστηκε ένας από τους βασικούς αντιπάλους του, ο Ιταλός Ρενάτο Ντιονίσι. Στον τελικό ο Παπανικολάου μπήκε στα 5.00 τα οποία πέρασε με άνεση. Άφησε τα 5.10 και ta 5.15 για να είναι ξεκούραστος για τα ύψη όπου θα κρινόταν η νίκη απέναντι στον Βόλφγκανγκ Νόρντβιγκ, και δοκίμασε στα 5.20. Προς γενική απογοήτευση απέτυχε τρεις φορές και περιορίστηκε στην τέταρτη θέση. Το χρυσό κρίθηκε στο 5.30, το αργυρό στα 5.20 και το χάλκινο στα 5.10.
Κανείς και καμία από τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας δεν κατάφερε να περάσει στον επόμενο γύρο, προς απογοήτευση του κοινού που κάθε μέρα κατέκλυζε το στάδιο. Ωστόσο, αυτό το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα και το μοντέρνο στάδιο ήταν η αφορμή να ξεχωρίσει μια νέα γενιά αθλητών, που θα έφερνε μελλοντικά αρκετές διεθνείς διακρίσεις.
Στο 9ο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα μετείχαν στα δρομικά αγωνίσματα οι Βασίλης Παπαγεωργόπουλος (ΜΑΣ Αετός Θεσσαλονίκης) στα 100 μ. (11.0), Γιώργος Μικελίδης στα 200 μ. (21.8), Χάρης Δημητρίου (Ευαγόρας Αμμοχώστου) στα 400 μ. (48.8), ο Νάσος Λαζαρίδης στα 110 μ. εμπόδια (14.5), ο Σταύρος Τζιωρτζής (Ευαγόρας Αμμοχώστου) στα 400 μ. εμπόδια (52.4), οι Παπαγεωργόπουλος, Μικελίδης, Νίκος Αργύρης και Αντώνης Κιτράκης (Κύδων Χανίων) στα 4Χ100 μ. οι οποίοι ισοφάρισαν το πανελλήνιο ρεκόρ με χρόνο 40.5 και οι Τζιωρτζής, Δημητρίου, Κώστας Μιχαηλίδης και Διονύσης Χατζηδάκης (Πανιώνιος) στα 4Χ400 μ. (3.15.4). Στη μετέπειτα ζωή του ο Χατζηδάκης διετέλεσε, μεταξύ άλλων, κυβερνήτης πολεμικών πλοίων, από το 2002 έως το 2018 δήμαρχος (ιδιαίτερα δημοφιλής) Παλαιού Φαλήρου και στη συνέχεια βουλευτής.
Οι Νίκος Αυλακιώτης (Πανελλήνιος), Γιώργος Φακιολάς (Παναθηναϊκός) και Δημήτρης Βούρος (Παναθηναϊκός) μετείχαν στο μαραθώνιο. Ο χρόνος του Αυλακιώτη ήταν 2.47.53.8, ενώ ο Βούρος, που τον προηγούμενο Απρίλιο είχε καταρρίψει το ρεκόρ του μαραθωνίου του Κυριακίδη που βαστούσε από το 1946, εγκατέλειψε στο 20ό χιλιόμετρο με πόνους στο γόνατο. Τον αγώνα δεν ολοκλήρωσε ούτε ο Φακιολάς που είχε ξεκινήσει αθλητισμό στα 29 και ήταν ικανότατος και στο βάδην.
Στο ύψος αγωνίστηκε ο φέρελπις, δευτεραθλητής Ευρώπης στους εφήβους, Γιάννης Κούσουλας του ΑΟ Φιλοθέης, μόλις 19 ετών, ο οποίος ήταν και ο σημαιοφόρος της ομάδας στην τελετή έναρξης. Ωστόσο, δεν δικαίωσε τις προσδοκίες και με άλμα στα 2.05 αποκλείστηκε. Στο τριπλούν αγωνίστηκε ο Βαγγέλης Βλάσσης (15.78), στη σφαίρα ο Γιώργος Λεμονής του Ολυμπιακού (17.38), στο δίσκο ο Νίκος Τσιάρας του Παναθηναϊκού, ο οποίος είχε τρεις άκυρες βολές και στη σφύρα ο Καρυστινός Γιώργος Μπαμπανιώτης του Πανελληνίου (13ος με 61.98) ο πρώτος Έλληνας που πέρασε τα 60 μ., αλλά και τα 70 μέτρα.
Στο ακόντιο ο Ανδρέας Καπώνης, επίσης του Πανελληνίου, μετείχε απ’ ευθείας στον τελικό και ήρθε 11ος με 73.24. Τέλος, στο δέκαθλο μετείχε ο 20χρονος Βασίλης Σεβαστής του Πανιωνίου. Έκανε αξιόλογη προσπάθεια και έχασε το πανελλήνιο ρεκόρ για μόλις εννέα πόντους, αφού μάζεψε 6.120 πόντους (6.768 με τους σημερινούς πίνακες). Υπηρέτησε τον ελληνικό στίβο από διάφορα πόστα και διετέλεσε πρόεδρος για περισσότερα από 15 χρόνια (1997-2012).
Ελσίνκι 1971 (10-15 Αυγούστου)
Ελληνική συμμετοχή: 4 (3 άνδρες, 1 γυναίκα)
Μετάλλια: 1 χάλκινο
Επιστροφή στη Βόρεια Ευρώπη για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, που έγινε για πρώτη φορά στη Φινλανδία, μια χώρα όπου ο κλασικός αθλητισμός είναι το δημοφιλέστερο άθλημα. Καταγράφηκαν 857 συμμετοχές από 29 χώρες. Έλλειπαν μόνο η Αλβανία και η Μάλτα.
Η ελληνική ομάδα βρέθηκε από το ρεκόρ συμμετοχών του 1969 στα τέσσερα μόλις άτομα δύο χρόνια αργότερα, συνοδεία του 49χρονου Ούγγρου προπονητή Γκιούλα Άνταλ, που εργαζόταν στη χώρα μας από τη δεκαετία του ’60.
Στο Ολυμπιακό στάδιο του Ελσίνκι ανέτειλε το άστρο του κορυφαίου Έλληνα σπρίντερ, Βασίλη Παπαγεωργόπουλου, του επονομαζόμενου «φτερωτού γιατρού» λόγω των σπουδών του στην Οδοντιατρική σχολή.
Στη δεύτερη συμμετοχή του στο θεσμό ήταν σε καταπληκτική φόρμα. Στον κλειστό στίβο είχε καταλάβει την 5η θέση στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στη Σόφια. Κέρδισε εύκολα τη σειρά του στον προκριματικό με 10.46, ενώ στον ημιτελικό ήταν δεύτερος με 10.51 πίσω από τον Γάλλο Ζιλ Εσεβάν και πέτυχε συνολικά τον τέταρτο χρόνο.
Στον τελικό οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν καλές και φυσούσε αρνητικός άνεμος (-1.3). Στον Παπαγεωργόπουλο δόθηκε άκυρη εκκίνηση, γι’ αυτό και ήταν προσεκτικός στην επόμενη. Ο Θεσσαλονικιός σπρίντερ έκανε πολύ καλή κούρσα και τερμάτισε τρίτος σε 10.56. Ήταν το τρίτο μετάλλιο της Ελλάδας στο θεσμό. Για την εμφάνισή του ψηφίστηκε αθλητής της χρονιάς από τον ΠΣΑΤ.
Ο Παπαγεωργόπουλος μετά την αθλητική καριέρα του εξελέγη βουλευτής και διετέλεσε για πολλά χρόνια δήμαρχος Θεσσαλονίκης, ενώ θήτευσε και ως Υφυπουργός Αθλητισμού.
Το μεγάλο όνομα της Ελλάδας στο Ελσίνκι, όμως, δεν ήταν ο Παπαγεωργόπουλος, αλλά ο κάτοχος του παγκοσμίου ρεκόρ στο επί κοντώ με 5.49, Χρήστος Παπανικολάου. Προς γενική έκπληξη δεν πέρασε το 4.80, το ύψος από όπου ξεκίνησε στον προκριματικό και αποκλείστηκε. Ο ίδιος επικαλέστηκε τις κακές καιρικές συνθήκες ως αίτιο για την αποτυχία του.
Πολύ καλή εμφάνιση, που συνδυάστηκε με πανελλήνιο ρεκόρ, 8.38.24 έκανε ο Σπύρος Κοντοσώρος του Κερκυραϊκού στα 3.000 μ. στιπλ, ένας αθλητής που κυριάρχησε για πολλά χρόνια στα στιπλ, αλλά και σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Η γυναίκας της ομάδας, η Δέσποινα Καφενίδου του ΠΑΟΚ, έριξε 47.30 στη δισκοβολία.
1ο μέρος: Οι σκαπανείς, το μετάλλιο του Μάντικα και η πρώτη γυναίκα (1934-1950)
2ο μέρος: Η χαμένη ευκαιρία του Ρουμπάνη και το ρεκόρ του Παπαβασιλείου (1954-1958)
3ο μέρος: Από το ναδίρ του Βελιγραδίου στο ζενίθ της Βουδαπέστης (1962-1966)
